Moerkerke 1945 - Koloniale solidariteit verzacht oorlogsleed
Wilfried Morre
Onderstaande gegevens nopens de oorlogsfeiten en hun gevolgen in de gemeente voor de periode september-oktober 1944 werden op 15 januari 1945 op vraag van de Gouverneur van West-Vlaanderen verstrekt door de burgemeester van Moerkerke.
Waar het leven in ons landelijk dorp tussen mei 1940 en half September 1944, spijts de ongemakken van de Duitse bezetting, min of meer zijn gewone gang ging, betaalde de bevolking op 12 en vooral op 13 en 14 September een zware tol aan het blind oorlogsgeweld bij de confrontatie tussen de Canadese bevrijdingstroepen en de Duitse Wehrmacht op de wijk't Molentje. Zwaar en onafgebroken artillerievuur van beide kampen teisterde Moerkerkedorp en omgeving. In de herinnering van de Moerkerkse senioren leeft die korte maar levensbedreigende periode nog steeds voort als "De Beschieting".
15 burgers verloren ingevolge de gevechten het leven, 16 werden zwaar gekwetst. Op een totaal van 750 huizen werden er 27 vernield, 52 woningen zwaar en 186 licht beschadigd. Een openbaar gebouw leed zware artillerieschade, een liep lichte schade op.
Een zwarte bladzijde in de geschiedenis van Moerkerke die evenwel snel kon worden omgedraaid, daarvoor zorgde de Westvlaamse ingesteldheid om niet bij de pakken te blijven neerzitten en de draad van leven en werk in ons vrij land onverwijld weer op te nemen.
Een heel welkom ruggensteuntje kwam er in juli 1945 vanuit onverwachte hoek.
De Belgische textielreus Compagnie Cotonniere Congolaise liet weten dat het feestcomite van Gemena (district Ubangi- toenmalige provincie Coquilhatstad- nu Evenaarsprovincie, Democratische Republiek Congo) 75.000 frank had gestort in de kas van de Gewestelijke Directie, "zijnde de opbrengst van de feesten ingericht te Gemena ter gelegenheid van het staken der vijandelijkheden."
En dit comite had besloten "dit bedrag gelijkmatig tusschen twee Belgische geteisterde gemeenten te verdeelen, eene Waalsche en eene Vlaamsche".
Die twee gemeenten waren Moerkerke en Houffalize sur Ourthe* die dus elk 37.500 frank kregen toegewezen. Wellicht kan in de notulen van de zittingen van de gemeenteraad uit die periode iets worden teruggevonden nopens de bestemming die aan het bedrag werd gegeven?
*Het militair-strategisch belangrijke Houffalize werd tijdens de Slag van de Ardennen zo goed als volledig van de kaart geveegd door Amerikaanse bommenwerpers. Bij het eerste bombardement op 26 december 1944 kwamen bijna 200 burgers om het leven. Van de 386 huizen stonden er na de laatste luchtaanval tijdens de nacht van 5 op 6 januari 1945 nog amper 10 overeind.
[DOWNLOAD HET OORSPRONKELIJK DOCUMENT]