Waar het Leopoldkanaal de bedding van de Lieve verliet
Caroline Terryn
Bovenstaande foto haalden we uit het dikke dossier dat Denis Raman samenstelde over de Lieve. Al kort na de oprichting van onze Heemkundige Kring in 1999 ging de voorzitter met de andere stichtende leden als Michel Vanden Broeck, Jacques De Groote en wijlen Geert Van Poucke op zoek naar de Lieve. Deze knotwilgen staan met hun voeten in het Lievewater of toch in het grachtje dat aan de Lieve herinnert. De bomenrij in de verte staat langs het Schipdonkkanaal. Omgekeerd kan men vanaf het jaagpad langs het Schipdonkkanaal de knotwilgen en de Lievebermen zien.
Het is een algemeen verspreide vergissing dat de Lieve enkel in het Schipdonkkanaal werd aangelegd. We toonden in het decembernummer van Erfgoedblad Damme 2013 aan dat eerst 5 km van het Leopoldkanaal en dan pas 12 km van het Schipdonkkanaal in de Lievebedding werden gelegd (zie onder).
De kaart rechts boven bewijst nog eens dat in 1847-1848 het Leopoldkanaal in de Lievebedding was gelegd en dat het ontworpen Schipdonkkanaal ten zuiden ervan ging komen.
Bovenstaande kaart en luchtfoto tonen de Vaarten tussen Moerkerke en Den Hoorn. De kaart is een detail uit de Generaele kaart die de Watering van Moerkerke-Noord-over-de- Lieve van haar gebied liet maken in 1857, nadat de Algemene Vergadering dat 2 jaar eerder had beslist. Ook de Maldegemse Polder heeft toen zo’n gedetailleerde kaart laten maken en drukken. Twee lithografieen zitten als Provinciekaart 27A & B in het Rijksarchief Brugge. Het Leopoldkanaal werd aangeduid als UITLOSSINGS VAERD VAN ZELZAETE NA DE NOORD ZEE ANNO 1847 A 1848. Daarnaast liep de ONTWORPEN AFLEIDINGSVAERD VAN DE LEYE NA DE NOORD ZEE, die wij kennen als het Afleidingskanaal van de Leie of het Schipdonkkanaal.
De Zuideren Aerdenburgschen Bruggeweg, nu de Middelburgsesteenweg geheten, werd in 1857 nog maar door een vaart onderbroken. De voorloper van de Jacxsensbruggen lag nog loodrecht op het kanaal. Pas na de Tweede Wereldoorlog besloot men de bruggen schuin over het water, in het verlengde van de wegen, te leggen. Blijkbaar vond de overheid voor het eerst dat een langere en dus duurdere brug verantwoord was omdat het verkeer veel sneller zou kunnen rijden.
Parallel met de Middelburgsesteenweg, ten zuiden ervan, liggen de Lievebermen. Het pijltje op de luchtfoto duidt de plaats en richting aan waar de foto (p. 22) werd genomen. Lieveberm is de naam van het doodlopend straatje. Het is het verharde jaagpad. Volgens de Buurtwegenatlas uit 1845 heette het Lievejaagpad in Moerkerke de Ketsbermwegel. De ketsers waren degenen die de schuitjes op de Lieve moesten trekken of ketsen als er niet kon worden gezeild.
[DOWNLOAD HET OORSPRONKELIJK DOCUMENT]