Vanaf Erfgoeddag 27 april 2014 loopt in de Bibliotheek van Sijsele de achtdaagse expo Damme in de Groote Oorlog i.s.m. de Heemkundige Kring
Alle deelgemeenten aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog
Hoeveel inwoners telden de dorpen? Hoeveel zijn het er nu? Hoe en waarvan leefden de mensen? Welke nieuwe vervoersmiddelen brachten de moderne tijd in de dorpen? De tentoonstelling begint met een sfeerbeeld van het leven, een eeuw geleden.
Van vrede naar oorlog
Hoe verzeilde Damme in de oorlog? Wanneer kwamen de eerste vluchtelingen? Sloegen ook Dammenaars op de vlucht? Wanneer kwamen de eerste Duitsers?
Dammenaars aan het front
Wat hield de algemene mobilisatie in? Hoe verging het onze jongens aan het front? Van de meer dan 50 Dammenaars die sneuvelden op het veld van eer kan u in de expo hun militair parcours opzoeken. Moerkerkenaar August De Bruyckere bracht het er levend van af. Zijn oorlogsverslag loopt als een rode draad door de tentoonstelling.
Damme bezet
Alle Damse deelgemeenten lagen in het Marinegebiet, dat bezet werd door het Marinekorps Flandern. Er heerste een streng regime, want het Marinegebiet was tegelijk Operationsgebiet - frontzone waar de krijgswet gold - als Etappengebiet, rust- en bevoorradingszone voor het leger. Admiraal von Schroder was verantwoordelijk voor de verdediging van de kust en de oorlogsvoering op zee vanuit de Brugse, Zeebrugse en Oostendse haven en voerde tegelijk een ijzeren bewind in de dorpen in het binnenland. Daar konden soldaten uitrusten en herstellen in veldhospitalen en werden goederen opgeeist bij de lokale bevolking. Dit alles woog zwaar op het dagelijks leven. Vele archiefstukken getuigen van de beperking van bewegingsvrijheid: wie zijn dorp wou verlaten moest een Schein aanvragen. Constant werden aardappelen, graan, paarden, eieren,.. opgeeist. Wie niet voldoende leverde of bijvoorbeeld de melk verdunde werd zwaar gestraft.
De bezetter te Damme
Elke deelgemeente, behalve Oostkerke dat bij Westkapelle hoorde, werd bestuurd vanuit de lokale Ortskommandantur. Verschillende locaties zijn gekend: Vredeshof in Sijsele (hoe het heette tijdens de oorlog is nog een raadsel), kasteel Reybrouck in Moerkerke, ... Officieren in verlof verbleven in opgeeiste kasteeltjes, zoals Altena en Oostkerke; gewone soldaten sliepen in een school zoals in Damme of in barakken. Vele gegevens zijn nieuw, zoals de Duitse barakken aan de Kasteelstraat in Moerkerke, die we op luchtfoto’s terugvonden.
Damme als frontstad
Vanaf 1915 werd de grens hermetisch afgesloten door een driedubbele prikkeldraad. De middelste stond onder stroom en werd daarom de Dodendraad genoemd. Op de expo kan u het bijwijlen hilarisch verhaal beluisteren van een Moerkerkse jongen die toch naar Nederland wil ontsnappen. De Duitsers bouwden de Hollandstellung, een linie bunkers tegen een mogelijke Engelse invasie via Nederland. Ja, Damme was een frontstad.
Sporen van de Groote Oorlog
De nog bestaande bunkers van de Hollandstellung worden in kaart gebracht. In de expo kan een fietskaart bekomen worden om zelf op zoek te gaan.
Oorlogsherinneringen
Enerzijds zijn er de officiele monumenten voor de oorlogsslachtoffers, zoals in Moerkerke (onder). Anderzijds bewaren ook particulieren oude foto’s, papieren, verslagen, medailles, uniformen. Een unieke gelegenheid om dit erfgoed uit of over de Groote Oorlog in Damme uit de kast te halen. Mocht u nog materiaal hebben dat u in kopie of origineel wilt tonen, dan kan u contact opnemen met Jan Hutsebaut (Stad Damme, Dienst Toerisme, 050/288.610) of Denis Raman (voorzitter Heemkundige Kring (050/500.484)
[DOWNLOAD HET OORSPRONKELIJK DOCUMENT]