Wat staat er op de linkerbovenhoek van de cover?
Kaart van de Zwinstreek uit 1501 (deel 4)
Caroline Terryn
Jan de Hervy - Kaart van de Zwinstreek - 1501 - Groeningemuseum Brugge © Foto: Lukas - Art in Flanders VZW
(www.lukasweb.be) Hugo Maertens Brugge
Na drie inleidende artikels over de kaart van de Zwinstreek - die momenteel uit het museumdepot genomen is en gewoon te bezichtigen is in zaal 1 van het Groeningemuseum - gaan we na wat Jean de Hervy (Valenciennes ? - Brugge 1509) afbeeldde op de uitsnit die de cover van ons tijdschrift siert.
Voor de uitsnit namen we grosso modo de huidige gemeentegrenzen van Damme. Als we de beschrijving links boven beginnen, staan we meteen voor een raadsel: wat is de naam van de locatie aan een waterloop, ten westen van Oostkerke?
De waterloop is eenvoudig te identficeren. Als we een groter deel van de kaart bekijken, blijkt dat de waterloop Brugge verbindt met Lissewege en dus niets anders kan zijn dan het Lisseweegs Vaartje. Om de locatie te identificeren halen we er Pourbus’ Grote Kaart van het Brugse Vrije uit 1574 bij. Het naamloze dorp blijkt Dudzele te zijn. want enerzijds staat Dudzele met op de Hervy’s kaart en anderzijds situeert hij zijn naamloos dorp halverwege Damme en Lissewege en tussen Oostkerke en Zuienkerke, dus waar Dudzele ligt.
Nu duiken nieuwe vragen op. Waarom gaf de Hervy alle dorpen een naamkaartje, behalve dit dorp? Waarom gaat dit dorp schuil achter een rij bomen? Was het omdat hij wist dat er wat schortte aan zijn kaart? Dudzele ligt immers met aan het Lisseweegs Vaartje en ook met vlak naast Oostkerke.
Pourbus, die - zoals we in het septembernummer schreven - wel al driehoeksmeting toepaste, kon Dudzele wel correct op de kaart plaatsen: even ver van het Lisseweegs Vaartje als van de abdij van Ter Doest en goed dubbel zo ver van Oostkerke. Op Google Earth meten we na dat de kerk van Dudzele op 2km ligt van zowel het Lisseweegs Vaartje als van Ter Doest en op 4,5km van de kerk van Oostkerke.
Misschien zag de Hervy zijn fout in en probeerde hij de fout te verdoezelen door het dorp niet te benoemen en er wat bomen voor te schilderen. Wist hij veel dat zijn kaart 500 jaar later op de cover van de Heemundige Kring van Damme zou prijken en dat dat naamloos dorpje zo dicht bij Oostkerke, onze aandacht zou trekken...
Grote Heraldische Kaart van het Brugse Vrije geschilderd door Pieter Pourbus in 1574 en gekopieerd door Pieter Claissens in 1601 - Leeszaal Stadsarchief Brugge © Foto: Verhulst, Landshap
[DOWNLOAD HET OORSPRONKELIJK DOCUMENT]