Vivenkapelle in de kijker

Vivenkapelle in de kijker

Denis Raman

In 2010 was Vivenkapelle het "Dorp in de Kijker" in de provincie West- Vlaanderen. Als afsluiter vond op 22 oktober 2010 een "Verlichte Dorpswandeling" plaats. Het traject van de wandeling werd verlicht door meer dan drieduizend theelichtjes! Onderweg waren tal van animaties: gaande van muzikale intermezzo's, wimpelzwaaien, een levend standbeeld, optreden van clown Trip-Trap,.. tot Historische Informatie.

Onze Voorzitter Denis Raman was voor dit laatste de geknipte persoon. Verkleed als een 17^de-eeuwse baljuw, compleet met ambtskleed en prachtige krullenpruik stond hij opgesteld bij de vroegere ‘GERECHTSPLAATS of VIERSCHARE’. Die lag op de hoek van de Vierscharestraat en de Sijseelsesteenweg.

Voor de fusie met de Damse deelgemeenten heette de Vierscharestraat ‘ZWAANSTRAAT’ (of ‘ZWANESTRAAT in de volksmond). Ze was genoemd naar de herberg ‘DE ZWAAN’, die sinds de 17^de eeuw bestond. Omdat er in Sijsele ook een Zwaanstraat was kreeg Vivenkapelle in 1978 een nieuwe, historisch verantwoorde straatnaam. Die verwees ook naar de Vierscharehoeve. Deze de 17^de eeuwse hoeve met aaneengesloten hooghuis en laaghuis, maakt sinds 1980 deel uit van het beschermd dorpsgezicht van het neo-gotisch centrum Vivenkapelle.

De Vierscharehoeve, die op het einde van de twintigste eeuw tot woning gerenoveerd werd, heeft zelf ook een boeiende geschiedenis: toen tijdens de Franse Tijd de kapel vernield en verkocht was en de katholieke eredienst verboden, werd er stiekem de mis gelezen.

Baljuw Denis Raman, Foto: Frederik Oosterlynck’

Tot aan de Franse Tijd werd hier VIERSCHAAR gehouden om recht te spreken, ‘om wet en vonnisse daar mede te doen. ’. De rechtbank bestond letterlijk uit vier ‘banken’ of ‘schragen’: een voor de aanklager, een voor de beschuldigde, een voor de heer van het gebied (hier dus de heer van Viven) en een voor de vertegenwoordiger van de vorst (het Brugse Vrije). Volgens het LEENBOEK VAN DE BURG VAN BRUGGE uit 1365 had de HEERLIJKHEID van VIVEN een VIERSCHAAR. Daarmee was de heer van Viven machtiger dan die van Moerkerke, want die mocht niet zelf recht spreken. De rechtbank werd voorgezeten door de Heer van Viven, bijgestaan door zeven schepenen. De Heer benoemde een baljuw - een vervanger van de heer -, een griffier en een ontvanger. De vierschaar bezat het recht om boeten op te leggen tot 3 pond. Strengere straffen zoals de doodstraf waren voorbehouden aan de Burg.

Bronnen: ‘Historische info 2 ‘Dorp in de kijker’ Frederik Oosterlynck’, ‘Straatnamenboek - onuitgegeven - Ludo Maeghe en Denis Raman’en Straatnamencommissie stadDamme.