Expo met mooie maquettes en interessante kaarten

Expo met mooie maquettes en interessante kaarten

Caroline Terryn

Ook meer dan 800 jaar geleden was er protest tegen kanaal De Lieve

DAMME - Tegen de verbreding van het Schipdonkkanaal is er heel wat protest van omwonenden. 'Dat protest is vergelijkbaar met het verzet van de bevolking tegen het graven van De Lieve, het kanaal tussen Gent en Damme, in de dertiende eeuw', zegt historicus Jan Hutsebaut.

Volgens Jan Hutsebaut van Toerisme Damme was er meer dan achthonderd jaar geleden ook reeds protest van de bevolking tegen het graven van het kanaal De Lieve tussen Gent en Damme. Dat blijkt uit documenten die hij heeft opgezocht voor de tentoonstelling over dit kanaal. De expo zal tussen 13 augustus en 20 september te bewonderen zijn in het Damse stadhuis.

'De Lieve werd destijds gegraven op vraag van de stad Gent om een verbinding te realiseren tussen deze Oost-Vlaamse stad en de kust', licht Hutsebaut toe. 'Er was toen protest van de omwonenden vanwege geplande onteigeningen, maar ook wegens de waterhuishouding. Zovele honderden jaren later herhaalt dit protest zich voor het verbreden van het Schipdonkkanaal.'

'In elk geval is gebleken dat de stad Gent heel wat voorwaarden heeft opgelegd destijds voor De Lieve', aldus Hutsebaut. 'Het kanaal bleef eigendom van de stad Gent. Daarom mocht men in andere steden of gemeenten geen water lozen of aftappen. Het was ook de stad Gent die bepaalde welke schepen tot twee ton op het kanaal mochten varen. Een aantal stukken van De Lieve zijn nog te vinden in het landschap. Een deel van dit traject tussen Moerkerke en Zomergem werd later zelfs de basis van het Schipdonkkanaal.

Toerisme Damme onderstreept dat het zich met deze tentoonstelling niet mengt in de hevige discussie rond het Schipdonkkanaal, maar louter teruggaat in de tijd van het kanaal De Lieve.

De expo haalde met bovenstaand artikel op 8 augustus ll. de nationale pers (Nieuwsblad en De Standaard); geen sinecure als men weet dat in heel Vlaanderen tentoonstellingsmakers hengelen om aandacht bij de journalisten. Dat de - overigens prachtig gestoffeerde - expo wel het nieuws haalde, is vooral te danken aan de actualiteitswaarde! Een magis­trate zet!

Wij onderstrepen eveneens dat wij ons in deze Nieuwsbrief niet willen « mengen in de hevige discussie », maar de zaak hier louter vanuit historisch perspectief bekijken. Het protest van de omwonenden concretiseerde zich in de 13^de eeuw in een jarenlang proces, waarbij drie onteigende grootgrondbezitters een vergoeding kregen. Wat de kleine gedupeerden kregen, is niet geweten. Nu zouden alle getroffenen uit de reservatiestrook van de overheid een onteigeningsvergoeding krijgen; zonder te moeten procederen. Weliswaar na meer dan 35 jaar onzekerheid over al dan niet onteigend worden. Momenteel hebben de burgers ook meer wettelijke middelen om hun protest te uiten: naast de persvrijheid is er tegenwoordig een in-spraakmoment bij elk groot project (in het kader van het milieueffectrapport) en heeft elke burgervereniging die > 15.000 handtekeningen verzamelt, het recht om gehoord te worden in het parlement. Onder Margaretha van Constantinopel was daar geen sprake van.

Naast de onteigeningen en het onderbreken van de afwateringskanalen werd overigens lokaal wellicht ook sterk gemopperd over het onderbreken van de wegen, want lang niet overal werd de Gentse Leye overbrugd. Na 800 jaar merk je dat nog altijd aan bv. de Zuiddijk; meer daarover leest u in ’tZwinrechteroever, sept.2008.

→   ←: in 1269 onderbroken door de Lieve (≡≡≡≡≡≡)

1. Spegelsweg, 2. Branddijk-Masschersheule, 3 Zuiddijk, 4. Oude Sluissedijk