De kanonsloop van Moerkerke verdient een woordje uitleg

De kanonsloop van Moerkerke verdient een woordje uitleg

Caroline Terryn

Wie in juli door de Visserstraat in Moerkerke reed, zal ze aan het werk gezien hebben: de gemeentearbeiders die een muurtje bouwden bij de bushalte Molentjesbrug. Toen het muurtje af was werd er een zwarte buis op gezet. Bleek dat het stadsbestuur een sokkel gemaakt had voor de loop van een kanon uit de Tweede Wereldoorlog. Romain Verniest had dat erfgoed samen met Romain De Zwaef mooi opgepoetst. Ze hadden er hun schouders onder gezet, figuurlijk want het ding weegt 175 Kilo. Hoe ze het ding weer toonbaar gemaakt hebben leest u op p. ???. Samen met de stad werd er een plaatsje voor uitgekozen. Sinds de loop er staat vragen velen zich af: “Wat is dat en waarom staat het daar?”

Logische vragen, die terecht een eenvoudig antwoord willen. Nu staat er een voorlopig bordje met uitleg, maar de plek verdient een volwaardig informatiebord. Per slot van rekening heeft niet iedereen de oorlog nog meegemaakt, gelukkig maar. Het was een prachtig initiatief om dat erfgoed voor de toekomstige generaties te bewaren, maar het zou nog beter zijn als de Dienst Erfgoed, die nu binnen de Dienst Cultuur van de stad Damme is opgestart, de huidige generatie ook zou informeren over wat dat stuk erfgoed is en waarom het daar staat. Ook de Heemkundige Kring heeft daarin een rol te spelen. Ro­main en Romain zijn immers onze ondervoorzitter en onze mega­sponsor. Met de goedkeuring van het voltallige bestuur waagde ik mij aan een ontwerp van een informatiebord; ondertussen werd het al duchtig bijgeschaafd. In afwachting van zo’n bord ter plaatse - misschien iets voor de lente, als het fietsseizoen herstart, want de gemeente is wel zo slim geweest de loop naast de fietsroute te plaatsen zodat talloze trappers zich nu kunnen afvragen wat die buis daar staat te doen - in afwachting dus van dat bord, publiceren wij hier ons voorstel. Beeldt u zich in dat u voor de kanonsloop staat... Achter u de vaarten en voor u de kerktoren van Moerkerke. Dan leest u volgende tekst:

Vanuit deze kanonsloop werd op 12 September 1944 rond 14u30 de kerktoren van Moerkerke neergehaald. Na de Tweede Wereldoorlog werd de toren heropgebouwd, maar zonder haar ranke spits. Sinds 6 juni 1944 rukten de Geallieerden snel op. Op 4 september hadden ze Antwerpen al bevrijd, maar de Duitsers zetten alles op alles om de Scheldemonding te behouden, want zolang ze die in handen hadden konden de Geallieerden de Antwerpse haven niet gebruiken om materiaal aan te voeren.

De kanalen waren ideaal om de Canadese opmars naar Breskens te stoppen. De Duitsers bliezen de bruggen op en lieten land onder wa­ter lopen, zodat tanks en pantserwagens niet konden worden ingezet. Ze trokken zich terug aan de overzijde van de kanalen en namen van daar uit de kerktoren onder vuur, zodat de vijand hem niet als observatiepost zou gebruiken.

Toen het Canadese Algonquin Regiment op de avond van 13 septem­ber met 360 man de kanalen overstak, barstte de Slag om ‘t Molentje los. Na meer dan 12 uur aanhoudend Duits artillerie- en mortiervuur en vreselijke huis-aan-huis, zelfs lijf-aan-lijf-gevechten, trokken de Canadezen zich inderhaast over de vaarten terug. Het regiment telde meer dan 150 verliezen aan gesneuvelden, gewonden en vermisten. Pas een maand later zouden de Canadezen de kanalen definitief oversteken bij Stroobrugge (Maldegem).

De vele slachtoffers, soldaten en burgers, worden jaarlijks in septem­ber herdacht bij het monument aan de overzijde van de brug, in de wijk ‘t Molentje. In de nabije omgeving stonden ook de twee Flakkanonnen, waarmee onder meer de kerktoren werd beschoten.

Het Flakkanon (Flugabwehrkanone) 88 mm was ontwikkeld als luchtafweer (bereik 10,6 km), maar werd ook ingezet op gronddoelen (bereik 14,7 km). Aantal schoten per minuut: 15 tot 20. Na elk trefschot schilderde de bemanningen een overwinningsring op de loop. De vijf ringen wijzen dus op evenveel officieel erkende voltreffers.

Bij hun aftocht lieten de Duitsers het kanon achter. Het werd als schroot verkocht. Enkel dit eindstuk van de loop bleef bewaard. De loop werd gerestaureerd door de Heemkundige Kring 't Zwin Rechteroever Damme. Het Stadsbestuur van Damme leverde de sokkel. ???? sponsorde dit infobord.

Alfons Lampo, August Coene en Alois Braet (waarschijnlijk) poseren op de loop van het kanon toen het kort na de bevrijding nog nabij de Damweg stond.

Hetzelfde gezelschap op het tweede flakkanon. De foto’s komen uit de verzameling van Maria Vande Casteele (t).