Het onderduiken van een Duitse soldaat op de hoeve van Michel Vandenbon aan de Barms te Sijsele

Het onderduiken van een Duitse soldaat op de hoeve van Michel Vandenbon aan de Barms te Sijsele

Romain Verniest

Op een morgen, begin september 1944, ging Michel samen met zijn oudste zoon de koeien naar de weide brengen, die gelegen was langs de Antwerpse Heirweg. Daar troffen zij, op het schelfhof naast de weide, een Duitse soldaat aan. Hij was bezig zich te wassen en te scheren. Daar was het warmer en hij kon er ook wat eten.

Foto: Duitser Herberty Maure
Foto Familie Vandenbon 

Na de gesprekken die daarop volgden wist Michel dat de soldaat Herbert Maute heette, 35 jaar was en van beroep textielfabrikant was. Hij was gehuwd en had een geadopterde dochter. Voordat de strijd aan de Moerbrugge begon, deserteerde hij en is zo per toeval aan de Barms beland. Hij kreeg er burgerkleren en hielp op het veld. ’s Nachts sliep hij voor de veiligheid op de hooizolder boven de koeistal. Zijn revolver had hij altijd bij zich.

In de nacht van 11 op 12 september werd Michel gewekt door het geluid van het openen van het hek. Iets later werd er op de achterdeur gebeukt. Hij kwam naar beneden en hoorde het Duitse bevel om de achterdeur te openen. Voor hem stond een Duitse soldaat met een geweer. Hij vroeg de weg naar Middelburg. Michel ging mee tot aan de straat waar een Duitse auto stond met daarin twee officieren. Hij tekende, in de schijn van een zaklantaarn, de te volgen weg in zand. Enkele ogenblikken later vertrokken ze in de richting van Moerkerke.

De Duitse soldaat had het gesprek gevolgd van achter het deurtje van de hooizolder, dat maar enkele meter van de achterdeur verwijderd was. Achteraf verklaarde hij, dat hij bij een mogelijke ontdekking zou gevochten hebben tot de laatste kogel.

De volgende morgen kwam er nog een verrassing bij. Op het achterhof ontdekte hij de aanwezigheid van een Fransman en een Pool, beiden in lompen gekleed. De Fransman sprak verscheidene talen. Ze waren gedeserteerd en hadden in Moerkerke het kanaal overgezwommen. Ze hadden nog een gesprek met de Duitser en vertrokken dan richting Frankrijk.

De aanwezigheid van een Duitse soldaat op de hoeve van Michel Vandenbon was ter ore gekomen van de leden van de weerstand. Het werd hem aangeraden de Duitser ervan te overtuigen zich over te geven. De schoonbroer van Michel kwam hem eveneens vertellen dat de Canadezen reeds in het dorp waren.

De volgende dag begaf Michel zich, samen met de Duitser, per fiets naar het gemeentehuis van Sijsele. De Duitser had zijn rugzak en revolver nog bij zich. Hij wou zijn wapen nooit afgeven, alhoewel Michel het graag had gewenst. Ze volgden de zandweg langs de hoeve Rotsaert, om zo de Gentse Steenweg te bereiken. Ter hoogte van de hoeve werden ze tot twee maal toe doorheen Brits verkenningsvliegtuig van op lage hoogte bekeken. Gelukkig werden ze niet beschoten. Wanneer ze van hun emoties bekomen waren kwam iets verder een motor met zijspan hen tegemoet. Het waren Raf Verbrugge, lid van de weerstand, en Charles Rotsaert, beiden van Sijsele. De Duitse soldaat werd tamelijk hard aangepakt, tot ergernis van Michel. "Het is toch maar een Duitser", was het antwoord van de twee. Hij werd ontwapend en moest plaats nemen achterop de motor. Michel bracht de rugzak door naar het gemeentehuis.

De Duitser werd, samen met de "zwarte" van Sijsele, op een wagen naar de kazerne aan de Kruispoort te Brugge gebracht. Vandaar werd hij naar Engeland overgebracht waar hij tot 1946 verbleef.

Enkele jaren na de oorlog stond er op een zekere dag een Duitse auto voor de deur. Het waren Herbert Maute en zijn vrouw Maria die uitstapten. Het was een ontroerend weerzien. De vrouw dankte Michel meermaals voor wat hij voor haar man had gedaan. Hij had immers zijn leven op het spel gezet. De beide families zijn verder bevriend gebleven. Herbert Maute overleed in 1985, op 76-jarige leeftijd.

NOOT:
Vergeet ook niet de tentoonstelling "60 jaar bevrijding van Groot Damme" te bezoeken!
(Sijsele, zaal Rostune, 25-28 september)

Foto Duitser Herbert Maute (zie tekst)
Foto familie Vandenbon

-------------------------------------------

Tentoonstelling:

Groot Damme tijdens de Tweede Wereldoorlog

Waar?
Centrum Rostune
Stationsstraat 13
8340 Sijsele – Damme

Openingsuren:
25 en 26 september 2004: van 13.30u tot 20.00u
27 september 2004: van 10.00u tot 12.00u - van 13.30u tot 18.00u
28 september 2004: van 13.30u tot 18.00u

De toegang is voor iedereen gratis.

De tentoonstelling is een realisatie van Romain Verniest in samenwerking met het stadsbestuur van Damme.

VU: Joachim Coens, Dorpsstraat 122 te Sijsele