Een verdwenen schuttersgilde : De katholieke schuttersgilde "NIETS ZONDER GOD"
Denis Raman
De gemeenteraadsverkiezing van 1895 te Moerkerke kende voor de boogschutters een roemloos verloop. De gilde "Tever en Eendracht" werd 'uit noodzakelijkheid des middels' op 22 mei 1898 ontbonden.
Maar reeds op 25 september 1898 werd een nieuwe katholieke schuttersgilde met de kernspreuk "Niets zonder God" boven de doopvont gehouden. En vanaf de eerste schieting op de staande wip werden 128 leden ingeschreven. Een ware gelegenheid tot feestvieren in Moerkerke: kanonsalvo's dreunden over de dorpskom, gevlagde huizen en een laan van mastbomen sierde de weg naar het terrein "Het Slagveld". Dat terrein was eigenlijk een grote weide, gelegen op het einde van de Pastorijstraat, waar nu een nieuwe woonwijk is ingeplant.
Op de "gildetent" (helaas verdwenen) prijkte de spreuk "Niets zonder God". De hoofdman, weledele heer Baron Werner de "T Serclaes de Wommerson, liet de eerste pijl uit de boog glijden terwijl het gildelied werd aangeheven.
Gildelied
- "Sa, laat ons heden vrolijk vieren!
Gaan wij met vaandels en banieren
d'Hoofdman van 't gild
begroeten; hij gaf mild
Hij mag ons eeuwen lang bestieren!"
Refrein:
"Gildebroed'ren, blij te moede!
Leve gilde en hoofdman
Gildebroed'ren, rood van bloede
Heil ons al te gaar!
Gildebroed'ren, blij te moede
Leve gilde en hoofdman
Gildebroed'ren, rood van bloede
Leven w'honderd jaar!"
- "Wij zijn met honderddertig leden
Vierend den schonen dag van heden
Al blij te moed,
En helderrood van bloed
Fier op vandaag en op 't verleden!"
In de eerste ledenlijst treffen wij nog een drietal namen aan van leden die (toen deze tekst in de jaren zestig gepubliceerd werd) nog tot de overlevende dorpsgenoten behoorden. Het waren Lamote Octaaf, Roose Henri en Schutyser Camiel.
De traditie eiste dat ieder jaar bij de aanvang van het zomerseizoen de sireschieting gehouden werd, een gebeurtenis die gepaard ging met grote feestelijkheden. De viering van het eerste lustrum (10-jarig bestaan) in 1903 moest heél feestelijk gebeuren. Op 5 mei 1903 nam de schuttersgilde zijn intrek in het nieuwe gildehuis. Er waren niet minder dan 11 kandidaten-caféhouders om de vereniging te herbergen.
Op 30 augustus 1903 had het grote feest plaats: wijding en inhuldiging van het vaandel en de standaard (geschonken door de Hoofdman), gevolgd door een banket in het nieuwe gildehuis.
Er was ook een plechtige stoet en natuurlijk een prijsschieting, opgeluisterd met kanonschoten: op zaterdagavond, zondagvoormiddag en zondagnamiddag telkens 3 maal 9 schoten. De schuttersgilde kende toen een bloeiend bestaan. In 1905 werden de schietpers en de tent geverfd. Een kalf stierf toen aan de gevolgen van het likken aan de verf en diende vergoed te worden. Er werd 135 F schadevergoeding gevraagd en toegestaan. Wanneer de staande pers niet gebruikt werd, liet men dieren in de weide grazen, en, zo kon dit ongeval gebeuren.
De eerste wereldoorlog legde alle activiteiten stil. Meteen had de graaggeziene Hoofdman het kasteel en Moerkerke verlaten en het duurde tot in 1921, na het uitvoeren van dringende herstellingen aan de pers, vooraleer de gaaien opnieuw werden neergehaald. Men telde toen nog 50 leden. Dit aantal steeg en omstreeks 1930 waren er 125 leden.
De tweede wereldoorlog betekende het eindpunt. De schietpers geraakte onbruikbaar. Het gildelokaal werd als drankgelegenheid opgeheven. Door de beschieting waren ook vele bogen onklaar geraakt. De “staande perse” van ’t katholieke schuttersgilde was hiermee opgedoekt.
Foto’s Frederik Thomas
(staande wip St.-Joris-Gilde Brugge)
Voetnoot
- In het maandelijks tijdschrift van de Jeugdclub Moerkerke, dat in de jaren zestig door Moerkerkse jongeren uitgegeven werd onder bezieling van onderwijzer Antoine Verminck. Het jeugdclubblad heeft het een tiental jaren uitgehouden en kende toch een vrij goed succes, als men bemerkt dat er in 1969 maar liefst 42 steunende leden waren, waarvan 17 van buiten Moerkerke.
[DOWNLOAD HET OORSPRONKELIJK DOCUMENT]