Oude Verenigingsvlaggen van Dudzele op het nippertje bewaard
Dirk Pieters
Vorig jaar, in 2021 dus, kwam onze Heemkring in het bezit van een viertal oude Dudzeelse verenigingsvlaggen. Bij het leegmaken van een woning in de Herdersbruggestraat stootten de eigenaars op een kartonnen doos waarin vier vlaggen onordentelijk waren samen geprakt.
Bij nazicht van deze aanwinst bleek algauw het jammerlijke van het bijhouden door onervaren lieden. Bij het openvouwen van het eerste exemplaar vielen de stukken stof op de grond; uiterste voorzichtigheid was dus ten zeerste aangeraden !
Welke vlaggen kwamen tevoorschijn?
1. De (oude) vlag van W.B. Dudzele uit 1920, de Katholieke Werklieden Bond
2. Jubileumvlag Onderlinge Bijstand St. Lenaard Dudzele met data 1875-1889
3. De vlag van Zieken Gilde St. Lenaard Dudzele met data 1875-1915
4. De vlag van de Maatschappij De Lustige Stakebolders Dudzele uit 1906
Al deze vlaggen in zijdekatoenen stof vertonen diverse scheuren en gaten. Restauratie is uitgesloten; de meesten zijn geschilderd of met applicatie bewerkt en door de slechte omstandigheden waarin ze werden bewaard, zijn ze letterlijk in staat van ontbinding beland.
Wat doe je dan als heemkundigen die het Erfgoed van ons Dudzeels verleden koesteren?
De vlaggen werden door ondergetekende één voor één met uiterste voorzichtigheid opengevouwen en op witte stof neergelegd. Meerdere foto’s van elke vlag werden genomen, opgemeten, een gedetailleerde beschrijving van het object: toestand, kleuren, symbolen, afbeeldingen, tekst, afboording, materiaal, enz.…
Alle gegevens werden vervolgens ingevuld op een vlaggenfiche en digitaal gearchiveerd. De vlaggen zelf werden ieder afzonderlijk met extra witte tussenstof opgerold over een kartonnen houder. Tenslotte werden deze erfgoedstukken in conservatie opgeborgen in de archiefruimte van het Heemkundig Museum De Groene Tente te Dudzele.
De Onderlinge Maatschappij Sint-Lenaard Dudzele.
Wijlen Pol Danneels, medestichter van Heemkring Dudzele - toen heette die nog “De Vrienden van het Ambacht Dudzele” – schreef in RdP in 1993 een interessant artikel over de Onderlinge Maatschappij Sint-Lenaard. Deze voorloper van onze huidige mutualiteit CM vond zijn oorsprong te Dudzele in 1875 en werd ontbonden in 1925 door aansluiting bij de Bond der Ziekengilden te Brugge.
De twee verenigingsvlagen van deze Onderlinge Maatschappij Sint-Lenaard, later Zieken Gilde St. Lenaard genoemd, zijn jubileumvlaggen aangezien de jaartallen refereren naar het stichtingsjaar enerzijds en het jubileumjaar anderzijds.
Zij zijn een aanvulling op de informatie die wij al hadden over deze vereniging, naast de jaarbidprentjes van de overleden leden die zij in eigen beheer uitgaven en waarvan onze Heemkring er een achttal in bezit heeft. Dit waren de voorlopers van de jaarbidprentjes die de parochie Dudzele pas begon uit te geven in 1912.
De vlaggen bevatten allebei de afbeelding van Sint Lenaard, telkens met de boeien in zijn ene hand en wellicht de bijbel in zijn andere hand. Merkwaardig is dat hij op de ene vlag de boeien of banden (de ijzeren staaf met 2 ringen) in zijn rechterhand houdt en op de andere vlag in zijn linkerhand. Uiteraard geldt dit ook voor de bijbel die afwisselend in zijn rechter- of linkerhand wordt gehouden.
De kenspreuk “Bemint Elkander” komt ook telkens terug op beide vlaggen. Op de oudste zelfs heel expliciet bedrukt als kenspreuk en op die uit 1915 staat de spreuk in een banner gedrapeerd rond een kruisstaf met onderaan het wapenschild van Dudzele.
Wij doen hierbij een oproep tot al onze bestaande maar ook verdwenen Dudzeelse verenigingen. Schenk uw (oude) vlag – meerdere verenigingen hebben al lang een nieuwe naam en vlag – aan onze Heemkring. Wij hebben de knowhow van het conserveren van erfgoed en houden dit zeker in eer en geweten bij voor ons nageslacht en voor al wie interesse heeft in ons verleden.
Neem gerust contact op met ons. Alvast bedankt.
Dirk Pieters, voorzitter Heemkring Dudzele vzw
[DOWNLOAD HET OORSPRONKELIJK DOCUMENT]